Косметика хакидаги 5 та жиддий хатоликлар
12.04.2018
Косметика ишлаб чиқарувчилари маҳсулотларини реклама қилиш учун кўплаб усуллардан фойдаланишади. Бьюти – блоггерлар жуда кам маълум маҳсулотларни уларга ёққани сабабли эмас, балки бунинг учун уларга ҳақ тўлангани боис кўкларга кўтариб мақташади. Бундай рекламани “нопок” деб аташ мумкин эмас. Энг ёмони, илмий текшириш марказларига ишлаб чиқарувчилар синовлардан муайян натижаларни айтишлари учун пул тўласалар. Албатта, баъзида текширувчилар шунчаки хато қилишади, лекин бундай ҳолат камдан – кам. Айнан ҳар доим ишончли текширувлар бўлмаганлиги учун ҳам харидорлар парабенсиз косметикаларни ёки органик косметикаларни оммавий тарзда сотиб олишади. Демак, келинг ҳозир косметика ҳақида қандай янглиш фикрлар борлигини кўриб чиқамиз.
Органик косметика
Ҳозир бозорда олдинги ўринни эгаллаган табиий косметика аслида умуман табиий эмас. Маҳсулотнинг таркибида органик маҳсулотлар борлигини ўрамда кўрасиз, улар орасига ҳатто табиий компонентлар ҳам киритилган бўлиши мумкин, аммо бу компонентлар шунчалик кўп қайта ишлаш босқичларидан ўтганки, уларда ҳеч қандай табиийлик қолмаган. Кўпчилик табиий косметика бутунлай безарар деб ҳисоблайди. Бу жуда янглиш фикр. Агар сизнинг парвариш воситаларингиз бутунлай табиий компонентлардан тайёрланган бўлганида эди, уларнинг яроқлилик муддати бир йил эмас, икки кун бўлар эди. Бундай узоқ яроқлилик муддатига косметик маҳсулотларга консервантларни қўшиш ҳисобидан эришилади. Албатта, табиий консервантлар ҳам мавжуд, аммо улар сунъийларидан ҳеч қанча яхши эмас.
Органик косметика оддий косметикалардан ҳеч қандай фарқ қилмайди. Қадоқда сиз кўраётган табиий маҳсулотлар оддий косметикада ҳам учрайди. Оддий косметика анча арзон ҳам туради. Масалан, салицил кислотаси биринчи марта тол экстрактларидан олинган. Ҳозир буни саноат йўли билан амалга оширишмоқда. Салицил кислотани олиш учун карбонат ангидрид гази билан фенолят натрийни аралаштириш лозим. Аммо ҳеч ким ишлаб чиқарувчининг крем таркибида тол экстракти мавжудлигини ёзишини тақиқламайди, тўғрими?
Минерал ёғ - ёмон
Минерал ёғ нефтдан олинади. Буни билгандан сўнг, минерал ёғлар қўшилган косметикадан фойдаланиш қўрқинчли туюляптими? Қўрқишнинг ҳожати йўқ, чунки косметика учун минерал ёғларни тайёрлашда нефт фракцияси кўпгина тозалаш босқичларидан ўтади. Дарвоқе, бу ёғларни қўллашга АҚШ ва Буюк Британияда рухсат берилган, бу эса унинг хавфсизлигини билдирувчи яна бир кўрсаткичдир.
Айрим ишлаб чиқарувчилар минерал ёғларни қўллаш мумкин эмаслиги, чунки улар инсон саломатлигига зарар келтиришини бутун дунёга исботлашга ҳаракат қиладилар. Бу ҳам ёлғон. Аксинча, минерал ёғлар терига сингиб кетмайди, балки унга ингичка плёнка бўлиб ётади, бу эса терининг кун давомида юмшоқлигини таъминлаб туради. Шунингдек, шундай тадқиқотлар ҳам ўтказилганки, олимлар бу орқали ушбу ёғлар тери саратонига олиб келиш-келмаслигини аниқлашга уринганлар. Жавоб эса – йўқ, олиб келмайди. Бундан ташқари, минерал ёғлар туфайли комедонлар (ҳуснбузарларнинг бир тури) юзага келиши мумкин, деган гаплар ҳам қулоққа чалинади. Бу миш-миш 10 йил аввалроқ рад этиб бўлинган. Таркибида 30 %гача минерал ёғлар мавжуд бўлган косметика комедонларнинг вужудга келишига ҳеч қандай таъсир кўрсатмаслиги исботланган.
Парабенлар
Парабенлар – консервантларнинг катта гуруҳи. 1960 йили озиқ-овқатларни парабенли бирикмаларни қўшиш орқали консервалашга ҳаракат қилишган. Аммо ушбу ғоядан тезда воз кечишган, чунки егулик ўзгача таъмга эга бўлиб қолган. Лекин 1975 йили парабенларни қўллашнинг янги усули топилган. Шу йилдан ушбу консервантларни лосьон, крем ва бошқа косметик воситаларга қўша бошлашган, бу уларнинг яроқлилик муддатини оширган.
2002 йили олимлар кўкракдаги саратон ўсмалари ва косметикада парабенларнинг қўлланилиши ўртасида ўзаро боғлиқликни аниқлашган. Тадқиқотчилар парабенлар аёллар организмидаги гормонлар синтезига салбий таъсир кўрсатади, деб ҳисоблаганлар. Аммо 3 йилдан сўнг парабенларнинг қонга чуқур сингиб кира олмаслиги, шу билан бирга, кўкрак саратонини келтириб чиқармаслигини исботловчи далил топишган.
Дезодорантлардаги алюминий
Сиз таркибида 0% алюминий мавжуд деб ёзилган дезодорантларни дўконларда ҳеч учратганмисиз? Гап шундаки, Буюк Британияда алюминий сут безларида ўсимта пайдо қилиши аниқланган тадқиқот ўтказилган. Олимлар қандай қилиб бундай хулосага келганларини биласизми? Улар буни қўлтиқ ости чуқурчаси кўкракка яқин жойлашгани билан боғлашган.
Бу тадқиқот кўпгина саволларни келтириб чиқаради. Биринчидан, у жуда қўпол хатоликлар билан ўтказилган. Тадқиқотни ўтказган шифокор бор-йўғи 17 нафар инсонни текширган, албатта, бу ишончли натижаларни олиш учун етарли эмас. Иккинчидан, ҳеч ким ўсимталар алюминийни ўзига тортиб олишини эмас, балки аксинчалигини исботлай олмаган. АҚШда дезодорантларнинг қўлланилиши ва ўсимта пайдо бўлиши орасида ҳеч қандай боғлиқлик мавжуд эмас деб ҳисобланади.
Силиконлар терига зарар келтиради
Силиконлар – моддаларнинг анчагина катта гуруҳи. Косметика саноатида кўпроқ диметикон қўлланилади, у ҳидга эга эмас ва тери функциясини ўзгартириб юбормайди. Силиконлар терини қоплаб туради ва ўзини-ўзи намлантириб туришга имкон беради. Бунда тери кислород ҳам олади, шунинг учун у силикон плёнка остида димиқиб қолмайди. Бундан ташқари, силиконлар теридаги нотекисликни тўлдиради, бу эса мукаммал қопламни ҳосил қилишга ёрдам беради. Силикон қўшиш орқали косметикани қўллашда бажариладиган энг муҳим иш – юзни кечаси яхшилаб ювиб ташлашдир.
Одамлар қандайдир миш-мишларга тезда ишонишади ва ахборотни текшириб кўришга ҳаракат ҳам қилишмайди. Умид қиламизки, энди сиз косметикага қўшиладиган кўпгина компонентлар, миш-мишларда айтилганидек, зарарли эмаслигини англаб етасиз.
Асосий тенденцияларни makeup.uz билан бирга кузатинг. Бизни маслахатларимиз ва ечилиш улулларимизни бошкаларга курсатинг, ҳамда нашрларимзга ўзизни фикрингизни изоҳларда тўлдиринг! Телеграм-каналимизга, facebook ва instagram га аъзо бўлинг.